Alles wat je moet weten over aquariumfilters: soorten en tips

Alles wat je moet weten over aquariumfilters: soorten, filtermaterialen en tips

Een goed filter is essentieel voor een gezond en helder aquarium. Het verwijdert afvalstoffen en zorgt voor een stabiel ecosysteem.

Maar welk type filter en filtermateriaal kies je? Hieronder bespreken we de verschillende soorten aquariumfilters, filtermethoden en geven we praktische tips om in jouw situatie de beste afweging te maken.

Soorten aquariumfilters

1. Binnenfilter
   Een binnenfilter bevindt zich binnen het aquarium en is geschikt voor kleine tot middelgrote aquaria. Het is compact en eenvoudig te installeren, maar neemt ruimte in het aquarium in beslag. Meestal combineert het mechanische en biologische filtratie.

   Tip: Maak het filtermateriaal schoon met aquariumwater en niet onder de kraan, zodat je de nuttige bacteriën behoudt.

2. Buitenfilter
   Dit type filter wordt buiten het aquarium geplaatst en biedt meer ruimte voor filtermedia, waardoor het geschikt is voor grotere aquaria. Het is krachtiger dan een binnenfilter en zorgt voor een betere watercirculatie.

   Tip: Onderhoud buitenfilters goed door de slangen regelmatig schoon te maken en de chemische filtermaterialen op tijd te vervangen. 

3. Bioloog
   Een bioloog is een zeer effectief filter voor grotere aquaria. Het maakt gebruik van een aparte tank waarin water door verschillende filtermaterialen stroomt, wat zorgt voor uitgebreide biologische filtratie.

   Tip: Houd het waterniveau in de bioloog in de gaten om te voorkomen dat de pomp droogloopt en beschadigd raakt.

Filtermethoden en materialen uitgelegd

Er zijn verschillende filtermaterialen die in combinatie met een filter gebruikt worden. Elk materiaal heeft een specifieke functie. Hier zijn de meest gebruikte materialen:

1. Filterwatten (mechanische filtratie)

Filterwatten, ook wel filterspons of filtervulling genoemd, worden gebruikt voor mechanische filtratie. Dit materiaal vangt zwevende deeltjes zoals voerresten, uitwerpselen en plantenresten op. Het fungeert als een eerste barrière, waardoor het water helder blijft.

Tip: Vervang of spoel de filterwatten regelmatig uit, zodat ze hun werking blijven behouden. Vuile watten kunnen de doorstroming van het water blokkeren. Spoel filterwatten altijd uit in een emmer gevuld met aquariumwater.

Afhankelijk van de vervuiling is 1 a 2x per jaar vaak al voldoende om uit te spoelen. Zodra je ziet dat de stroming van het filter minder wordt is dit een goede indicator om deze te onderhouden.

2. Actieve kool (chemische filtratie)

Actieve kool wordt gebruikt voor chemische filtratie. Dit materiaal kan schadelijke stoffen zoals chloor, medicijnen en onaangename geuren uit het water verwijderen. Het werkt door deze stoffen aan zich te binden via een proces dat adsorptie heet.

Tip: Actieve kool raakt na verloop van tijd verzadigd, dus vervang het regelmatig, meestal om de 4 tot 6 weken, om te voorkomen dat het zijn werking verliest​

3. Turf (chemische filtratie)

Turf wordt gebruikt om het water te verzachten en de pH-waarde te verlagen, wat vooral belangrijk is voor vissen die zuur en zacht water nodig hebben, zoals discusvissen of bepaalde soorten tetra’s. Turf geeft natuurlijke humuszuren af die het water verzachten en licht kleuren.

Tip: Gebruik turf in combinatie met een filtermandje in je buitenfilter om de doorstroming te verbeteren en vervang het wanneer het zijn effectiviteit verliest.

4. Bioballen (biologische filtratie)

Bioballen worden gebruikt voor biologische filtratie. Deze plastic balletjes hebben een groot oppervlak dat ideaal is voor de ontwikkeling van nuttige bacteriën. Deze bacteriën helpen bij het afbreken van ammoniak en nitriet, wat de waterkwaliteit verbetert en een stabiel ecosysteem bevordert.

Tip: Bioballen hoeven niet vaak vervangen te worden, maar spoel ze af in aquariumwater als ze vuil worden, zodat je de bacteriecultuur behoudt.

5. Keramische buisjes (biologische filtratie)

Keramische buisjes bieden ook een groot oppervlak voor nuttige bacteriën. Ze worden vaak gecombineerd met bioballen in grotere filters. Deze buisjes bevorderen een constante waterdoorstroming en creëren een ideale omgeving voor de biologische filtratie.

Tip: Keramische buisjes kunnen na verloop van tijd vervuild raken, dus spoel ze af tijdens regulier filteronderhoud, maar vervang ze zelden.

6. Zeoliet (chemische filtratie)

Zeoliet is een mineraal dat bekend staat om zijn vermogen om ammoniak uit het water te verwijderen. Het wordt vaak gebruikt in aquaria met een hoge biologische belasting of tijdens het opstarten van een nieuw aquarium.

Tip: Gebruik zeoliet tijdelijk wanneer de ammoniakniveaus stijgen, en vervang het wanneer het zijn absorptievermogen verliest.

 

Waar moet je op letten bij het kiezen van een filter?

1. Capaciteit
   Kies een filter dat past bij de grootte van je aquarium. Een goede vuistregel is dat het filter in staat moet zijn om het volledige volume van je aquarium 4 tot 5 keer per uur te filteren.

2. Onderhoud
   Regelmatig onderhoud is essentieel om de werking van het filter optimaal te houden. Vervang chemische filtermaterialen zoals actieve kool en zeoliet op tijd en spoel biologische materialen voorzichtig schoon met aquariumwater.

3. Geluid
   Als je aquarium in een stille ruimte staat, zoals een woonkamer of slaapkamer, kies dan voor een filter dat stil werkt, vooral bij buitenfilters die vaak stiller zijn dan binnenfilters​

Combineer filtermethoden voor het beste resultaat

Veel aquariumliefhebbers kiezen ervoor om meerdere filtratiemethoden te combineren voor een optimaal resultaat.

Een binnenfilter kan bijvoorbeeld mechanische filtratie verzorgen, terwijl een buitenfilter met bioballen en keramische buisjes de biologische filtratie op zich neemt. Hier worden veelal skimmers voor ingezet. 

Let wel op dat skimmers geluid kunnen produceren door het vallende water.

Met de juiste keuze van filters en filtermaterialen, zorg je ervoor dat je aquarium een stabiele balans vindt waar ook de bewoners zich prettig zullen voelen, en het onderhoud een feestje blijft.